شاید اسم هلدینگ را شنیده باشید اما معنی آن را ندانید. اما کم و بیش معنی موسسه را می دانید و می دانید که غیر تجاری می باشند و امکان فعالیت اقتصادی با شرکت ها در آن نیست.
در این مقاله معنا و مفهوم هریک را بررسی میکنیم و تفاوت میان این دو را بیان می کنیم:
تفاوت هلدینگ و موسسه
هلدینگ چیست؟
طبق یک تعریف کلی، شرکت هلدینگ، شرکتی است که در آن هیچگونه عملیات، فعالیت یا هر کسبوکار فعال دیگری انجام نمیشود و این شرکت صرفا مالک داراییهایی است. این داراییها میتواند شاملِ سهام سایر شرکتها، شرکتهای با مسئولیت محدود، مشارکتهای محدود، صندوقهای سرمایهگذاری، صندوقهای پوششدهندهی ریسک، سهام عادی، اوراق قرضه، املاک و مستغلات، مالکیت معنوی، برندها، اختراعات، علائم تجاری، حق کپیرایت و تقریبا هر چیز ارزشمند دیگری باشد.
برای نمونه، یکی از سهامهای مرغوب در جهان، سهام شرکت جانسون و جانسون (Johnson & Johnson) است که در واقع، یک شرکت هلدینگ است. یعنی خود این شرکت که شما سهام آن را خریداری میکنید، در واقع هیچ کاری (به آن معنا که مردم تصور میکنند) انجام نمیدهد. در واقع، شرکت جانسون و جانسون، دارای سهام مالکیت ۲۶۵ کسبوکار مجزاست، همانطور که هر فرد میتواند از طریق یک حساب کارگزاری، مالک سهام کسبوکارهای متفاوتی باشد.
این ۲۶۵ کسبوکار، به ۳ دستهی اصلی تقسیم میشوند: لوازم بهداشتی، دستگاههای پزشکی و داروها. این شرکتها، شرکتهای واقعی و مستقلی از سراسر دنیا هستند که کارکنان محلی را به خدمت گرفتهاند و دارای حسابهای بانکی، دفاتر، تجهیزات تولیدی و سایر مواردِ مختص به خود هستند. در ردهی بالا، سهامداران شرکت جانسون و جانسون، در شرکت فرعی، هیئت مدیرهای را برای حفاظت از منافع خود انتخاب میکنند. این هیئت مدیره، در کنارِ سایر مسئولیتهای خود (مانند تعیین سیاست پرداخت سود سهام)، مدیر عامل شرکت فرعی (CEO) را نیز استخدام میکند.
مدیر عامل نیز به نوبهی خود، زیردستان مستقیم خود را استخدام میکند. این گروه از افراد با هم، دارای قدرت تعیین مدیران اجرایی و مدیران مهم در شرکتهایی هستند که تحت کنترل شرکت مادرِ جانسون و جانسون قرار دارند. شرکت هلدینگ مادر، به دلیل قدرت، منابع و اختیارات فراوانی که دارد، میتواند از طریق پایین آوردن هزینهی سرمایه از شرکتهای فرعی خود حمایت کند. یعنی شرکت هلدینگ میتواند اوراق قرضهای را با کمترین قیمتها صادر کند و سپس به شرکتهای فرعی خود وامهایی با بهرهی کم بدهد. در واقع اگر شرکتهای فرعی، شرکتهایی مستقل بودند و تحت مالکیت شرکت هلدینگ مادر قرار نداشتند، نمیتوانستند وامهایی با چنین بهرههای پایینی دریافت کنند. این کار علاوه بر کاهش هزینهی بهره، به نوبهی خود بازدهی حقوق صاحبان سهام و بازدهی دارایی را هم افزایش میدهد.
مزایا و معایب تاسیس شرکت هلدینگ
- بهره مندی از معافیتهای مالیاتی
- محفوظ ماندن شخصیت حقوقی شرکتهای تابعه
- کاهش ریسک به علت وجود شخصیت حقوقی جداگانه شرکتهای تابعه
- امکان رعایت قوانین مختلف در کشورهای دیگر به علت وجود شخصیت حقوقی مستقل شرکتهای تابعه
- حذف عملیات پر هزینه انتقال عنوان مالکیت املاک
اگر برخی از عملایت سود کافی نداشته باشند، فقط کافی است شرکت فرعی مربوطه، منحل شود. که به طور خلاصه می توانیم مهمترین مزایای ایجاد شرکت مادر را به مواردی چون کاهش ریسک، کنترل با مالکیت محدود و تفکیک حقوقی عنوان کرد.
از معایب تاسیس و تشکیل شرکتهای هلدینگ میتوان به افزایش مالیات به طور نسبی اشاره نمود و نیز سهولت انحلال اجباری شرکتهای تابعه.
انواع شرکتهای هلدینگ
در مجموع چهار نوع شرکت هلدینگ وجود دارد.
۱ – هلدینگهایی که از یک شرکت بزرگ ایجاد شدهاند مانند هلدینگ ایران خودرو.
۲ – هلدینگهای محصولی یعنی همه شرکتهای آن یک نوع محصول تولید میکنند.
۳ – هلدینگهای زنجیره تامین یعنی همه شرکتهای آن در راستای نیل به یک هدف مشترک فعالیتهای گوناگون دارند مانند هلدینگهای نفتی از عملیات اکتشاف تا پخش.
۴ – هلدینگ مختلط یعنی از شرکتهایی با فعالیتهای مختلف ایجاد شده است.
توجه داشته باشید، در شرکتهای مادر دو نوع استراتژی پیگیری میشود، نخست اینکه سهام چه شرکتهایی را جهت کنترل بخرند و دیگر اینکه، از چه نوع روش مدیریتی برای اداره و کنترل شرکت تابعه استفاده نمایند.
انواع روشهای مدیریتی برای اداره و کنترل شرکت تابعه
روش اول- مدل برنامه ریزی استراتژیک (در این روش، شرکت مادر، نقش طراح اصلی برنامه ها را داشته و مسئولیتهای شرکتهای تابعه را مشخص میکند. در این روش مدیران می بایست دارای اطلاعات کاملی از شرکتهای تابعه باشند زیرا که کمبود دانش، سبب ایجاد خطرات اقتصادی میشود)
روش دوم- مدل کنترل مالی (این روش افراطی ترین نوع تفویض اختیار است. شرکت مادر، فقط در نقش یک سهامدار است و کنترل مالی شرکت مادر، به مواردی چون تخصیص سرمایه، تعیین اهداف اقتصادی، ارزیابی کارآیی، مداخله برای اصلاح بازار مالی محدود میشود. و شرکتهای تابعه با آزادی کامل به رقابت با یکدیگر میپردازند)
روش سوم- مدل کنترل استراتژیک (این روش بر پایه فرآیند توافق بر برنامه های اصلی طراحی شده توسط شرکت مادر استوار است. شرکت مادر با تسهیل ارتباطات و ایجاد اشتراک مساعی میان شرکتهای تابعه، به ایجاد ارزش افزوده می پردازد.)
حاصل مقایسه عملی و کاربردی این سه روش این است که، کنترل استراتژیک متداول ترین سبک است.
در این مدل شرکتهای تابعه برنامه های خود را براساس استراتژیهای شرکت مادر تنظیم میکنند و شرکت مادر آنها را مورد بازبینی و کنترل قرار میدهد. مطابق این مدل، امور محوله براساس دو وظیفه کلی تنظیم میشوند:
اولا توسعه و رشد شرکت مادر و امور سرمایه گذاری و ثانیا اداره شرکتهای تابعه و تحت پوشش.
راههای کنترل شرکت مادر بر شرکتهای تابعه
- با مالکیت محدود
- از طریق تعیین هیات مدیره شرکت های تابعه
- کنترل از طریق تعیین بودجه شرکتهای تابعه
- صورتهای مالی تلفیقی
موسسه چیست؟
ثبت موسسات غیر تجاری :
مؤسسات غیر تجاری مؤسساتی هستند که به امور غیر تجاری و غیر بازرگانی می پردازند و هدف اعضا از عضویت و فعالیت در آن ممکن است انتفاعی ( جلب سود و منفعت و تقسیم آن میان اعضا ) یا به صورت غیر انتفاعی ( هدف جلب سود و منفعت و تقسیم آن میان اعضا نیست ) باشد.
مؤسسات انتفاعی :
شکلی از مؤسسات غیر تجاری می باشند که هدف از تشکیل و عضویت در آن جلب سود و منفعت و تقسیم آن میان اعضای مؤسس می باشد. اینگونه مؤسسات با اهداف غیرتجاری تشکیل می شوند و در غالب تاسیس انواع آموشگاه های علمی – ادبی – هنری – فنی , کلاس های آموزش زبان , موسسات و مدارس آموزشی غیرانتفاعی و موارد مشابه دیگر شکل می گیرد . تاسیس و فعالیت در اینگونه موسسات حتما باید در غالب یک موسسه ی غیرتجاری به ثبت برسد و تاسیس آنها نیازمند اخذ مجوز رسمی از سازمان مربوطه جهت شروع فعالیت است.
مؤسسات غیرانتفاعی :
بخشی از زیرمجموعه ی مؤسسات غیرتجاری هستند که نوع و سبک فعالیت و اهداف تاسیس آنها جلب سود و منافع و تقسیم آن میان اعضا نیست.اینگونه موءسسات در غالب احزاب سیاسی , انجمن های اسلامی , موسسات خیریه , صندوق های قرض الحسنه , NGO ها و سایر سازمان و تشکلات مشابه شکل می گیرند.جهت ثبت اینگونه مؤسسات قبل از هر چیز اداره ی ثبت موظف است به هنگام وصول درخواست کتبی مبنی بر ثبت و تاسیس آنها , مراتب را از اداره کل نیروی انتظامی استعلام و پس از اخذ تاییدیه و جواب مثبت به ثبت مؤسسه ی درخواستی اقدام کند.
جهت توضیح بیشتر باید ذکر کرد حداقل تعداد شرکاء در ایجاد مؤسسات غیرتجاری ۲ نفر می باشد که قابل افزایش است.ولی نباید از ۲نفر کمتر شوند.میزان سرمایه اولیه برای تاسیس و شروع حداقل ۱۰/۰۰۰/۰۰۰ میلیون ریال می باشد که افزایش آن مجاز است ولی نباید از این مبلغ کمتر شود.
مؤسسات غیرتجاری هم مانند شرکت های تجاری در اداره ی ثبت شرکت ها ( در تهران ) و دایره ی ثبت شرکتهای اداره ی ثبت در مرکز اصلی موسسه ( در شهرستان ها ) به ثیت می رسند و رعایت کلیه ی قوانین و مقررات ذکر شده در آئین نامه ی اصلاحی ثبت و تشکیل موسسات غیرتجاری مصوب ۱۳۳۷ در خصوص آنها الزامی است.
نتیجه گیری
موسسه راه روشن در باره ثبت هلدینگ یا موسسه به شما مشاوره رایگان می دهد. باید بدانید برای ثبت هلدینگ اولین قدم ثبت شرکت می باشد. برای اطلاعات بیشتر یا مشاوره رایگان با شماره ۰۲۱۴۴۰۳۹۵۰۰ یا ۰۹۱۲۶۹۶۶۴۷۶ تماس بگیرید.