تفاوت بنیاد و موسسه

.اکثراً موسسه و بنیاد را به یک معنی می دانند و با اینکه از لحاظ حقوقی شبیه  به هم هستند اما نحوه تاسیس آن تفاوت هایی دارد. حالا به تعریف هریک از اینها می پردازیم.

تعریف بنیاد:

بُنیاد (که به آن بنیاد خیریه هم گفته می شود) (به انگلیسی: Foundation (nonprofit)) نوعی سازمان ناسودبر (غیر انتفاعی) است، که معمولا برای «سازمان های خیریه» بودجه و پشتیبانی فراهم می کند. این بودجه از طریق «کمک های مالی» انجام می شود، اما می تواند به صورت مستقیم «خدمات خیریه» را نیز شامل شود.

بنیاد ها شامل «بنیادهای خیریه ی عمومی»، مثل «انجمن های بنیادین» و «بنیاد‌های خصوصی» (که معمولا توسط افراد یا خانواده ها وقف می گردند) می‌شوند. عبارت «بنیاد» می تواند توسط سازمان‌هایی که در «کمک هزینه های مردمی» درگیر نیستند نیز استفاده شود.

بنا بر تعریف حقوقی، بنیاد برای انجام مقصد ویژه‌ای تأسیس می‌شود و سود ناشی از فعالیت‌های بنیاد نیز می‌بایست در راه امور اجتماعی یا ایده‌های مرتبط با مقصد اصلی هزینه شود.

تعریف موسسه:

طبق ماده ۵۸۴ قانون تجارت تشکیل و موسسات غیر تجاری موسساتی هستند که جهت مقاصد غیر تجاری مثل امور علمی ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می شوند و تشکیل دهندگان آنها ممکن است قصد انتفاع داشته و یا نداشته باشند که این امر تفاوت مهم میان شرکت و موسسه می باشد.

مطابق ماده ۲ آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و موسسات غیرتجاری مصوب ۱۳۳۷ تشکیلات و موسسات مزبور از لحاظ انطباق با مقررات این آیین نامه به دو قسمت تقسیم می شوند:

الف) موسساتی که هدفش جلب منافع و تقسیم آن بین اعضاء خود نباشد.اینگونه موسسات اصطلاحاَ موسسات غیر انتفاعی نامیده می شوند.موسسات خیریه و انجمن های اسلامی و تخصصی و احزاب و صندوق های قرض الحسنه و گروه های سیاسی را می توان از موسسات غیر انتفاعی دانست.
ب) موسساتی که هدفش جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین اعضاء خود یا غیر باشد مانند کانون های فنی و حقوقی و موسساتی که هدفشان ارائه خدمات شهری از قبیل نظافت و فضای سبز است حداقل شرکا در موسسات فوق نباید کمتر از دو نفر باشد و قید سرمایه به هرمیزان مجاز است.

طبقه بندی دیگری که در رابطه با مؤسسات مطرح می باشد دسته بندی  از لحاظ مالکیت می باشد:

۱ـ مؤسسات بخش دولتی(عمومی)

۲- موسسات بخش تعاون

۳- موسسات خصوصی

   
مؤ سسه بخش دولتی (عمومی)
مؤسساتی که مستقیما و یا غیر مستقیم در اختیار دولت . نهاد ها و سازمان های عمومی یا شهرداری ها قرار دارند و بقصد انتفاع یا بدون قصد انتفاع فعالیت میکنند دودسته اند
الف ـ سازمانهای دولتی ومؤسسات عمومی غیر انتفاعی  
مثل وزارتخانه ها ، سازمان های مختلف دولتی ، شهرداری ها ، نیروهای نظامی و انتظامی ،و نهاد های غیر دولتی عموی مثل بنیاد مستضعفان و جانبازان و غیره
ب ـ شرکتهای و سایر مؤسسات انتفاعی عمومی
مثل شرکت های دولتی و ملی شده ، بانکها ، شرکت های وابسته به آنها ،شرکتهای تابع بنیاد های مستضعفان و سازمان تامین اجتماعی و شهرداری ها

مؤسسات بخش تعاونی
 واحد هایی هستند که با خود یاری ’کمک و همکاری متقابل عده ای از اشحاص حقیقی و یا حقوقی تشکیل و بقصد نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاء خود فعالیت میکنند دو دسته هستند
  ـ شرکت های تعاونی
مثل شرکتهای تعاونی روستایی ،کارگری ،مسکن،مصرف،توزیع،و تولید
 ـ اتحادیه های تعاونی
فرق بین شرکتهای تعاونی و اتحادیه های تعاونی
شرکت های تعاونی توسط عده ای از اشحاص تشکیل میشود. در صورتی که اتحادیه تعاونی توسط اتحاد تعدادی از شرکت های تعاونی تشکیل میشود.

مؤسسات بخش خصوصی
کلیه واحد هایی که در مدیریت و مالکیت اشحاص حقیقی و حقوقی خصوصی قرار دارد بقصد انتفاع یا بدون قصد انتفاع فعالیت میکنند دو دسته هستند
الف ـ مؤسسات انتفاعی خصوصی
مؤسسات فردی الف -که سرمایه آن متعلق به یک شخص حقیقی است مثل فروشگاه ها تعمیر گاه ها و واحد های صنفی، مطبها و غیره
 ب-  شرکت های خصوصی  که سرمایه آن متعلق به چند شخص حقیقی است و طیق قانون تجارت و قوانین موضوعه فعالیت میکنند مثل انواع شرکتهای سهامی ،با مسؤلیتهای محدود ،تضامنی،نسبی، مختلط
 
پ- مؤسسات انتفاعی غیر تجاری برای انجام دادن خدمات حرفه ای و جلب منافع مادی و تقسیم آن بین اعضاء وسیله دو یا چند نفر تشکیل میشود. مثل دفاتر حقوقی ،دفاترحسابرسی، دفاترفنی ، کلینیکهای پزشکی و غیره
ج -مؤسسات غیر انتفاعی خصوصی این گونه مؤسسات توسط شخص یا گروهی از اشخاص حقیقی یا حقوقی در جهت پیشبرد هدفهایی که در مجموع در راستای منافع جامعه است تشکیل میشود . مثل مؤسسات خیریه عام المنفعه ‏-انجمنهای علمی ادبی فرهنگی

تفاوت اصلی بنیاد و موسسه:

موضوع موسسات خدمات می باشد یعنی در امور بازرگانی فعالیتی ندارند ولی بنیاد ها در امور علمی و پژوهشی و … فعالیت دارند.

بنیاد های خیریه نیز نوعی موسسه هستند که از وزارت کشور مجوز دریافت می کنند. این موسسات حق امور بازرگانی ندارند و فقط در امور خیر و کمک به محرومان و وام به دیگران کار می کنند.